Jeżeli dom posiada piętro lub poddasze użytkowe, w projekcie zapewne zaplanowane są schody. Jednak często to już od inwestora zależy jaki to będzie rodzaj schodów. A wybór jest naprawdę szeroki i może znacząco wpłynąć na charakter pomieszczenia. Czy przeznaczyć osobne pomieszczenie na klatkę schodową, czy może postawić lekkie, wiszące stopnie stanowiących swego rodzaju ozdobę salonu. Jakie cechy muszą mieć schody wewnętrzne, a na ile może nas ponieść fantazja przy ich planowaniu?

Rozmiar stopni to kwestia bezpieczeństwa i wygody

Schody wewnątrz domu, muszą spełniać kilka cech, jednak bezwzględnie podstawową jest komunikacja między kondygnacjami. Dlatego muszą być wygodne, stabilne i odpowiednio zlokalizowane, a przede wszystkim bezpieczne. 

Typowy wymiar stopni wewnętrznych to nie więcej niż 19 centymetrów wysokości i ok 25-20 centymetrów szerokości. To detale, które warto zaplanować wcześniej ponieważ w użytkowaniu mogą stać się dokuczliwe. Zbyt niskie będą wymuszać nienaturalną długość kroku. Zbyt wysokie mogą powodować częste potknięcia i stać się niebezpieczną przeprawą dla dzieci. Szerokość stopnia to de facto jego głębokość, czyli odległość od krawędzi do podstopnicy kolejnego. Ten wymiar również ma duże znaczenie. Zalecana szerokość to nawet 32 centymetry.

Istotne jest precyzyjne wymierzenie odległości, którą mamy do pokonania, a właściwie wysokości którą schody mają połączyć. Kluczowa i nienaruszalna zasada jest taka, że wszystkie schody mają być równe. Po schodach poruszamy się automatycznie, pierwsze dwa kroki pozwalają nam „zmierzyć” odległość i wysokość stawianego kroku. Dlatego każde odchylenie od jednolitego rozmiaru zmniejsza komfort korzystania ze stopni.

Kształt schodów wewnętrznych

O komforcie schodów decydować może także ich rodzaj. Czy to schody jednobiegowe, dwubiegowe, zabiegowe, łamane, spiralne, podwieszane itd.

Schody jednobiegowe to takie, w których jest tylko jeden rząd stopni, bezpośrednio z dołu do góry. Ten rodzaj sprawdzi się przy niewielkiej wysokości do pokonania. Wiele stopni w jednym ciągu, po pierwsze: obniży komfort wychodzenia, zafunduje nam rodzaj wspinaczki. Po drugie wymaga odpowiedniej przestrzeni: wyprowadzenie jednobiegowych schodów na piętro o wysokości 280 cm wymagać będzie biegu o długości prawie 3,5 metra (tę samą wysokość można osiągnąć przy schodach krętych o długości ok 280 cm).

Schody dwubiegowe to takie, w których w, mniej więcej, połowie ustawiony jest podest tzw. spocznik i następnie pnie się drugi rząd schodów ustawiony do pierwszego biegu pod kątem 180 lub 90 stopni.

Trzecim najpopularniejszym rodzajem schodów są schody zabiegowe – różnią się one od dwubiegowych tym, że w miejscu spocznika, na zakręcie, stopnie przyjmują kształt klina i pną się do góry, aż ponownie wrócą do prostego biegu i regularnego kształtu. W stosunku do schodów dwubiegowych zyskują one założoną wysokość na mniejszej powierzchni.

Tam gdzie miejsca jest mniej zalecane są schody kręte, lub wachlarzowe. Ekstrawagancki i szalenie efektownym rozwiązaniem są schody podwieszane. Stopnie w nich osadzane są w konstrukcji ścian nośnych. Dzięki temu są stabilne, a zarazem estetyczne, ponieważ wygladają jak zawieszone w powietrzu (idealnie do nich prezentują się lekkie, minimalistyczne barierki).

Zarówno schody kręte, czyli spiralne jak i wachlarzowe zajmują zdecydowanie najmniej miejsca w domu, mogą stanowić też interesującą ozdobę wnętrza. Dlatego zalecane są w domach, w których schody montowane są w salonie, lub innym bardzo eksponowanym miejscu.

Konstrukcja i wykończenie schodów

Oddzielną kwestią jest materiał, z którego schody zostaną wykonane lub czym zostaną wykończone. Przy klasycznych jedno-dwu i więcej biegowych schodach najtańszą, a przez to popularną formą są tradycyjne schody betonowe. Szalunek i wylanie betonu to kilka dni pracy fachowca i kilka kolejnych w oczekiwaniu na wyschnięcie. W ten sposób zyskamy jednak zaledwie konstrukcję schodów, które muszą zostać wykończone. Można obłożyć je drewnem, kamiennymi płytami lub płytkami ceramicznymi. To kolejne kilka dni pracy, plus koszt materiału. Odważnym rozwiązaniem może być pozostawienie stopni betonowych (zwłaszcza w surowym i nowoczesnym stylu), nadal jednak muszą zostać choćby oszlifowane i pomalowane.

To tradycyjna metoda stawiania schodów, ale materiałów i możliwości jest naprawdę wiele, od drewna, poprzez wszelkiego rodzaju metale: aluminium, stal nierdzewna, aż po szkło. Udanie prezentują się także wszelkie łączenia materiałów np. metalowa konstrukcja z drewnianymi stopniami. Wszystko zależy od wnętrza i fantazji właścicieli domu. 

Detalem, który może nadać niezwykłego wyglądu schodom jest jego oświetlenie. Taśmy led często montowane są w podstopnicy. Nie są wtedy widoczne, a efektownie oświetlają stopnie. Równie dobrym rozwiązaniem są kinkiety boczne, które również rozjaśnią drogę przez schody. Można zainstalować włącznik z czujnikiem ruchu, wówczas światła automatycznie włączą się gdy się zbliżymy. To nie tylko estetyczne, ale i bardzo praktyczne.