Energia pierwotna, energia użytkowa i energia końcowa to podstawowe pojęcia w oszczędzaniu energii.
Poznajmy ich definicje:
(EP) Energia pierwotna
Energia pierwotna, EP – energia pozyskiwana bezpośrednio z zasobów naturalnych (odnawialnych i nieodnawialnych).
(EP) Energia pierwotna jako wskaźnik w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku określa ilość takiej energii niezbędnej do pokrycia zapotrzebowania na jego ogrzewanie, klimatyzację i wentylację mechaniczną oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej dla osób go zamieszkujących.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Energia_pierwotna
(EU) Energia użytkowa
Jest to energia efektywnie wykorzystywana do ogrzewania i wentylacji pomieszczeń oraz przygotowywania ciepłej wody użytkowej.
(EK) Energia końcowa
Energia końcowa (EK) – wskaźnik w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku. Określa ilość energii, którą należy zakupić, tj. potrzebnej do ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej, wentylacji mechanicznej i klimatyzacji. Ściślej, jest to energia w przeliczeniu na 1 m² na rok. Wyrażana jest w kWh/(m²·rok). Jeżeli ciepło jest wytwarzane na miejscu, wartość energii końcowej uwzględnia również pewną nadwyżkę spowodowaną faktem, iż przetwarzanie energii z paliw wiąże się ze stratami w jej uzyskaniu, np. system ogrzewania ma określoną sprawność.
Wzór na energię końcową:
E K = E U η {displaystyle EK={frac {EU}{eta }}} {displaystyle EK={frac {EU}{eta }}}
gdzie:
EU – energia użytkowa,
η – sprawność systemu grzewczego.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Energia_ko%C5%84cowa
———————————–
Przeciętny użytkownik polskich domów najczęściej nie rozumie czym jest energia pierwotna, końcowa czy użytkowa. Często akceptujemy budowę energochłonnych budynków, bo rozumiemy ich wpływu na zużycie energii.
Prawo budowlane jasno mówi, że każdy dom musi posiadać świadectwo charakterystyki energetycznej. Dotyczy to domów nowo budowanych, kupowanych czy tylko wynajmowanych.
Świadectwo przedsatwia informacje gotyczące jakości energetycznej konkretnego budynku lub jego projektu.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2015 roku w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku, lokalu lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową szczególowo omawia kwestę świadectwa energrtycznego.
Energia pierwotna w certyfikacie energetycznym
Świadectwo charakterystyki energetycznej określa wartości, które kwalifikują konkretny budynek w zakresie jego energochłonności.
Głównym wskaźnikiem jest wartość energii pierwotnej (EP), która określa roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku i wyrażany jest w kWh/(m2rok)..
Wartość zapotrzebowania na energię końcową mnoży się przez współczynnik nakładu wytworzenia energii pierwotnej, który jest różny dla każdego paliwa.
Pozyskiwanie paliw jest w różnym stopniu szkodliwe dla środowiska. Na przykład współczynnik (wi) oleju opałowego to 1,30, elektryczności – 3,00 a biomasy – tylko 0,2.
Wynika z tego zaskakujący na pierwszy rzut oka fakt, że np. świetnie zaprojektowany dom ogrzewany elektrycznie będzie bardziej uciążliwy dla środowiska niż dom ze znacznymi stratami ciepła opalany drewnem. Współczynniki wi przedstawiamy poniżej:
Musimy jednak pamiętać, że: energia pierwotna (EP) nie obrazuje kosztów eksploatacji. Nie przekazuje także informacji o jakości systemów budynku.
Energia pierwotna, użytkowa i końcowa – co określają wskaźniki
Aby dokonać prawidłowej oceny budynku musimy przeanalizować wszystkie wskaźniki energii.
Mogłoby się zdarzyć, że kierując się wyłącznie wskaźnikiem energii pierwotnej (EP) (nie uwzględniając innych danych ze świadectwa energetycznego) dojdziemy do błędnego wniosku, że:
fatalnie zaprojektowany ogrzewany starym kotłem na drewno
jest lepszy niż:
wybudowany na zasadach niskoenergetycznych nowoczesny dom zasilany np. pompą ciepła.
Byłby to całkowicie błędny wniosek.
O jakości konstrukcji budynku świadczy wskaźnik energii użytkowej (EU).
Im mniejsza wartość tego wskaźnika, tym mniej ciepła tracimy. Na tym właśnie polega projektowanie budynków energooszczędnych. Musimy osiągać jak najmniejsze zapotrzebowanie na energię użytkową.
Czym zatem jest wskaźnik energii końcowej (EK)?
Jest to ilość energii jakiej potrzebujemy do zasilenia sprawnych systemów ogrzewania i produkcji ciepłej wody. Jeżeli wskaźnik energii końcowej jest nieznacznie wyższy od wskaźnika energii użytkowej możemy być pewni, że budynek zaopatrzony jest w sprawne systemy ogrzewania i wytwarzania ciepłej wody.
Może się zdarzyć, ze ilość energii końcowej będzie niższa niż zapotrzebowanie na energię użytkową. Dzieje się tak np. jeśli zastosujemy pompę ciepła. Obniżamy w ten sposób zapotrzebowanie na energię użytkową a jednocześnie korzystamy z OZE – odnawialnych źródeł energii.
